Stikstofbanken

Er is momenteel weinig  stikstofruimte beschikbaar.  Om sommige plannen toch te laten doorgaan hebben het Rijk en de provincies een register van stikstofbanken ontwikkeld, dat bestaat uit een landelijk stikstofregistratiesysteem, provinciale doelenbanken en een microdepositiebank. 

Microdepositiebank en doelenbanken

Het register bestaat uit meerdere stikstofbanken. Is er sprake van een project waarbij de stikstofneerslag hooguit 0,05 mol per hectare per jaar is? Dan spreken we van microdepositie. Deze projecten kunnen gebruik maken van de microdepositiebank. Het maakt niet uit of dit publieke of private initiatieven zijn.

Provincies en Rijk kunnen ervoor kiezen naast de microdepositiebank extra banken op te richten met een specifiek doel. Dat zijn de doelenbanken. Op dit moment zijn er alleen provinciale doelenbanken. De provincie registreert de ruimte die aan de bank wordt toegevoegd. Dit is het ‘vullen’ van de stikstofbank. En de provincie bepaalt aan welke projecten de geregistreerde ruimte uitgegeven kan worden.

Vrijgemaakte ruimte en vrijgevallen ruimte

Hoeveel ruimte de stikstofbanken hebben, kan per moment verschillen. De stikstofbanken worden gevuld met vrijgemaakte en vrijgevallen ruimte. 

Vrijgemaakte ruimte is stikstofruimte die vrij komt door het uitvoeren van de bronmaatregelen. Bijvoorbeeld omdat een provincie een bedrijf opkoopt en (een deel van de) stikstofuitstoot in de natuurvergunning van dit bedrijf in de stikstofbank registreert.

Vrijgevallen ruimte is stikstofruimte die beschikbaar komt wanneer er na extern salderen stikstofruimte overblijft. Soms is er dan meer ruimte beschikbaar, dan nodig is. De overgebleven ruimte is ‘vrijgevallen’ ruimte.

De provincies hebben afgesproken om de vrijgevallen ruimte te gebruiken om de microdepositiebank mee te vullen. Een doelenbank wordt alleen gevuld met vrijgemaakte ruimte.

Stikstofregistratiesysteem

Sinds 24 maart 2020 worden per Natura 2000-gebied de effecten van een aantal stikstofmaatregelen geregistreerd. Zo wordt duidelijk waar en hoeveel ruimte er ontstaat voor het verlenen van vergunningen. Via het stikstofregistratiesysteem kan voor een aantal sectoren een natuurvergunning worden aangevraagd op basis van het stikstofregistratiesysteem.

Woningbouw, infrastructurele projecten en PAS-meldingen

Niet alle aanvragen komen in aanmerking voor ruimte uit het stikstofregistratiesysteem. Het gaat uitsluitend om projecten in de woningbouw, een beperkt aantal grote wegenprojecten en vervolgens de legalisatie van PAS-meldingen. Dat is vastgelegd in de Regeling Natuurbescherming.
Voor het legaliseren van PAS-meldingen werken provincies en het Rijk ook aan andere maatregelen. Zo heeft het kabinet €250 miljoen beschikbaar gesteld aan de provincies om waar mogelijk maatwerkoplossingen te bieden. Ook de piekbelasteraanpak zal een rol gaan spelen bij het legaliseren van PAS-meldingen. De eerste inzetbare ruimte van de aanpak piekbelasters wordt meteen aan de PAS-melders toebedeeld.

Nationale stikstofbank

Op dit moment werken het Rijk en de provincies aan het doorontwikkelen van het register van stikstofbanken. Ook wil het Rijk gaan werken met doelenbanken voor specifieke projecten. Dit is nog in ontwikkeling.

Heeft u vragen over de stikstofbank? Kijk eens bij de vragen en antwoorden op deze pagina op de website van BIJ12.