Tijdlijn

Het kabinet wil de stikstofneerslag terugdringen om op die manier de natuur te versterken en economische ontwikkeling mogelijk te maken. Rijk en provincies hebben hier de afgelopen maanden stappen in gezet en de komende tijd volgen er meer. Tegelijkertijd wordt ook gewerkt aan een structurele aanpak van de stikstofcrisis. Hieronder vindt u een overzicht van de genomen en nog te nemen stappen.

Tijdlijn

Uitspraak Raad van State - eind 2021
1. Deze tijdlijn geeft u inzicht in alle stappen die tot oplossingen leiden voor de stikstofcrisis.
2. 29 mei 2019Uitspraak Raad van State: PAS mag niet meer gebruikt worden
  
  Op basis van het PAS (Programma Aanpak Stikstof) wordt toestemming gegeven voor activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor beschermde natuurgebieden. Deze toestemming werd vooruitlopend op toekomstige positieve maatregelen gegeven. Op 29 mei 2019 stelde de Raad van State dat het geven van toestemming vooraf in strijd is met de Europese natuurwetgeving en daarom niet meer gebruikt mag worden vergunningverlening. Daardoor kwam de vergunningverlening stil te liggen.
  
  Lees hier meer over de stop op het programma aanpak stikstof.
3. 16 september 2019Nieuwe versie AERIUS Calculator
  
  Een nieuwe versie van de zogenoemde AERIUS Calculator is beschikbaar, een rekentool waarmee initiatiefnemers, adviesbureaus en overheden de uitstoot van stikstof en de neerslag daarvan op Natura 2000-gebieden berekenen. Met behulp van deze calculator kan voor activiteiten die niet tot een feitelijke toename van de stikstofneerslag, weer een vergunning worden verleend.
4. 25 september 2019Adviescollege Remkes presenteert korte termijnadvies ‘Niet alles kan’
5. 4 oktober 2019Kabinetsreactie op het korte termijnadvies van Adviescollege Remkes
6. 13 november 2019Aankondiging maatregelen natuur, bouw en infrastructuur
  
  Met een pakket maatregelen zet het kabinet stappen om de stikstofproblematiek op te lossen en de natuur te herstellen.
  
  Door de maximumsnelheid op autosnelwegen over te verlagen naar 100 km/u, de ammoniakuitstoot via veevoer te verlagen en de eerste bestaande uitbreiding van de warme saneringsregel voor varkenshouderij, daalt op korte termijn de neerslag van stikstof in de natuur.
  
  Hiermee ontstaat stikstofruimte voor de realisatie van 75.000 woningen in 2020 en zeven MIRT-projecten.
  
  Lees meer over de maatregelen voor natuur, bouw en infrastructuur
7. December 2019Start gebiedsgerichte aanpak
8. 10 december 2019Beleidsregels voor in- en extern salderen van kracht.
9. 19 december 2019Adviescollege Remkes presenteert advies ‘beweiden en bemesten’
10. 14 januari 2020Nieuwe versie van de AERIUS Calculator beschikbaar
  
  Met een update van de AERIUS Calculator is het toepassingsbereik uitgebreid door het mogelijk te maken om de invloed van gebouwen en uittreedsnelheid mee te nemen in de berekening.
  
  Met de AERIUS Calculator 2019A kunnen initiatiefnemers, adviesbureaus en overheden de uitstoot van stikstof en de neerslag daarvan op Natura 2000-gebieden berekenen.
  
  Lees meer over de nieuwe versie van de AERIUS Calculator
11. 14 januari 2020Adviescollege Remkes presenteert advies ‘luchtvaart’
12. 7 februari 2020Nieuwe stappen stikstofaanpak bieden landbouwsector perspectief
  
  Het kabinet zet nieuwe stappen om de stikstofproblematiek aan te pakken. Voor de stikstofaanpak moeten alle sectoren een bijdrage leveren, ook de landbouw. Voor boeren die willen blijven komt 172 miljoen euro beschikbaar voor innovatie en verduurzaming van stallen. Verder werkt het kabinet aan een omschakelfonds voor boeren die willen omschakelen naar kringlooplandbouw. Ook faciliteert het Rijk extensivering van veehouderijen rondom Natura 2000-gebieden. Het kabinet stelt daarnaast 350 miljoen euro beschikbaar voor gerichte opkoop van veehouderijen, voor boeren die zelf aangeven te willen stoppen. Ook komt extra geld beschikbaar voor de sanering varkenshouderij om alle inschrijvers die aan de eisen voldoen te helpen hun bedrijf te beëindigen. Lees hier het volledige nieuwsbericht en de kamerbrief.
13. 5 maart 2020Eerste adviescommissie 'Meten en Berekenen Stikstof'
  
  Adviescommissie ‘Meten en Berekenen’ geeft het eerste advies. Dit rapport geeft antwoord op de vraag of de gebruikte methodes voor het bepalen van stikstofneerslag voldoende wetenschappelijk onderbouwd zijn om het stikstofbeleid van Rijk en provincies op te baseren.
  
  Eén van de belangrijkste conclusies van het adviescollege is dat de gebruikte data, methoden en modellen van de onderzoekers voldoende tot goed zijn. De huidige wetenschappelijke aanpak voor het meten en berekenen van stikstofneerslag is geschikt.
  
  Lees het gehele verslag 'Niet uit de lucht gegrepen'
14. 16 maart 2020Maatregel in werking: Nieuwe maximum snelheid overdag Rijkssnelwegen
15. 24 maart 2020Openstelling stikstofregistratiesysteem
  
  Beeld: ©LNV / MooijOntwerp
  
  Vanaf dinsdag 24 maart kan, zoals aangekondigd in een eerdere Kamerbrief, een natuurvergunning worden aangevraagd op basis van het stikstofregistratiesysteem. Dit geldt in eerste instantie voor de woningbouw en een beperkt aantal grote infraprojecten. Lees hier meer over het stikstofregistratiesysteem.
16. 24 april 2020Besluit structurele aanpak
  
  Een structurele stikstofaanpak versterkt de natuur en biedt ruimte voor economische activiteiten. Het kabinet komt met een breed investeringspakket om in de periode tot 2030 de natuur te herstellen en de neerslag van stikstof te verminderen. Dit biedt perspectief om de vergunningverlening verder op gang te brengen. Ook stelt het kabinet een streefwaarde in, waardoor de helft van de hectaren in alle Natura 2000-gebieden in 2030 geen last meer heeft van overmatige stikstofneerslag. Lees hier alles over de structurele stikstofaanpak.
17. 24 april 2020Kabinetsreactie op advies ‘Luchtvaart’
18. 27 mei 2020Wetsvoorstel voor stikstofreductie en natuurverbetering ter consultatie
  
  Een sterke natuur is een voorwaarde voor voldoende voedselvoorziening, een gezonde leefomgeving en ruimte voor duurzame economische groei. Om de natuur te versterken en de stikstofdepositie te verminderen, heeft het kabinet onlangs een breed pakket maatregelen en investeringen aangekondigd voor een periode van tien jaar. Om duidelijkheid aan alle betrokkenen te bieden over de gezamenlijke langjarige inspanningen, legt het kabinet de structurele aanpak voor natuurversterking en stikstofreductie op voorstel van minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit wettelijk vast. Het wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering staat vanaf vandaag tot en met 3 juni open voor commentaar.
19. 2 juni 2020Start Klankbordgroep Stikstof
20. 8 juni 2020Adviescollege Remkes presenteert lange termijn advies
  
  In opdracht van minister Schouten adviseert het adviescollege, onder voorzitter van Johan Remkes, over hoe om te gaan met de stikstofproblematiek. Het eindadvies, ‘Niet alles kan overal’, volgt op eerdere rapporten: het korte-termijnadvies ‘Niet alles kan’ van september 2019, het advies ‘Bemesten en beweiden in 2020’ van december 2019 en het advies voor de Luchtvaartsector van januari 2020.
21. 15 juni 2020Eindadvies commissie ‘Meten en Berekenen’: uitwerking verbetermogelijkheden
  
  Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof, onder voorzitterschap van Leen Hordijk, heeft het tweede advies, 'Meer meten, robuster rekenen' overhandigd aan minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). In opdracht van minister Schouten adviseert het adviescollege over de meet- en rekenmethoden die worden gebruikt voor het meten en berekenen van stikstofneerslag.
22. 17 juni 2020Minister geeft reactie op eindadvies Adviescollege Stikstofproblematiek
  
  Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) geeft in de brief aan dat het kabinet de kabinetsdoelstelling voor de vermindering van de stikstofbelasting van Natura 2000-gebieden zal opnemen als resultaatsverplichting in het wetsvoorstel natuurverbetering en stikstofreductie. Ook geeft ze aan dat het kabinet een drempelwaarde voor de bouw gaat onderzoeken en uitwerken teneinde de toestemmingsverlening te vereenvoudigen.
23. 1 juli 2020Aanvraag NDFF kosteloos voor particuliere initiatiefnemers
  
  Vanaf 1 juli 2020 kunnen particuliere initiatiefnemers een aanvraag indienen bij de Nationale Databank Flora en Fauna voor natuurdata, die zij nodig hebben bij stikstof gerelateerde vergunningstrajecten. Voor deze aanvraag zullen geen kosten in rekening worden gebracht.
  
  Dat heeft minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit bekend gemaakt naar aanleiding van de aangenomen motie Schalk over de openbaarmaking van natuurdata.
24. 10 juli 2020Wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering naar Raad van State
25. 14 juli 2020Eerste inventarisatie PAS-meldingen gestart
26. 19 augustus 2020Tijdelijke voermaatregel wordt niet ingevoerd wegens droogte
  
  Op 6 mei jl. heeft de minister van LNV een ontwerp maatregel aangekondigd waarin er tijdelijke maxima gesteld zouden worden aan het eiwitgehalte van het krachtvoer voor melkvee. Het voer van melkvee bestaat uit ruwvoer (zoals bijvoorbeeld gras) dat wordt aangevuld met krachtvoer. De minister heeft de WUR gevraagd een analyse te maken van het eiwitgehalte van het ruwvoer. Hieruit blijkt dat de boeren meer eiwitrijk krachtvoer nodig zouden hebben nu het eiwitgehalte in het gras door de droogte minder is. Hierdoor is de stikstofwinst van de maatregel nihil geworden en wordt de maatregel niet ingevoerd. Lees hier het volledige nieuwsbericht.
27. 8 september 2020Extern salderen met veehouderijen bij meer provincies mogelijk
28. 15 september 2020Prinsjesdag 2020: kabinet investeert in bouwen
29. 13 oktober 2020Wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering naar Tweede Kamer
  
  Stikstofaanpak: sterkere natuur, perspectief voor de bouw:
  
  Het kabinet legt wettelijk vast dat de natuur herstelt en uitstoot en neerslag van stikstof dalen. Met een miljardenpakket voor natuurherstel en maatregelen om stikstofneerslag terug te dringen, zit in 2030 minimaal de helft van de natuur in beschermde Natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau. Deze structurele stikstofaanpak biedt ook ruimte voor economische activiteiten. Zo komt er een gedeeltelijke vrijstelling voor activiteiten van de bouwsector in de bouw- en sloopfase.
  
  Dat staat in het wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering, dat coördinerend minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd samen met een aantal gerelateerde brieven.
30. 15 oktober 2020Nieuwe versie AERIUS
  
  Een nieuwe versie van het nationale instrumentarium voor stikstofdepositie (AERIUS) is vanaf vandaag beschikbaar. De bronnen die zorgen voor emissies en daardoor ook de neerslag van stikstof veranderen voortdurend. Daarom wordt AERIUS regelmatig geactualiseerd. In AERIUS 2020 zijn de nieuwste wetenschappelijke inzichten en actuele data verwerkt.
  
  Meer informatie vindt u bij aerius.nl. Voor vragen kunt u terecht bij de helpdesk.
31. 3 november 2020Regeling gerichte opkoop veehouderijen gestart
  
  Er komt een extra mogelijkheid om te stoppen voor agrarische bedrijven met hoge stikstofuitstoot die dichtbij Natura-2000 gebieden gevestigd zijn. Provincies hebben budget gekregen om dergelijke bedrijven aan te kopen, op basis van vrijwilligheid. De regeling hiervoor - Regeling provinciale aankoop veehouderijen nabij natuurgebieden - is vandaag in de Staatscourant gepubliceerd. Lees hier het volledige nieuwsbericht.
32. 9 november 2020Start aanlevering gegevens PAS-melders
33. 17 november 2020Minister Van Nieuwenhuizen tekent Tracébesluit A27/A12 Ring Utrecht
34. 18 november 2020Omschakelprogramma voor stikstofarme(re) en meer duurzame landbouw mogelijk
  
  Voor boeren en tuinders die willen omschakelen naar een stikstofarme(re) en meer duurzame manier van produceren is financiering vaak een belemmering. Om hierin tegemoet te komen, heeft minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) 175 miljoen euro uitgetrokken voor het ‘Omschakelprogramma duurzame landbouw’ (voorheen: ‘Omschakelfonds’). Lees meer.
35. 30 november 2020Wetsvoorstel natuurcompensatiebank in consultatie
36. 7 december 2020Start internetconsultatie amvb wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering
  
  Het wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering voorziet in de wettelijke verankering van de structurele aanpak van de stikstofproblematiek. Op 4 december is de internetconsultatie over de algemene maatregel van bestuur (amvb) gestart, waarin het kabinet onderdelen van het wetsvoorstel nader uitwerkt. De internetconsultatie duurt tot en met 24 januari 2021. Lees meer.
37. 7 december 2020Aanlevertermijn PAS-meldingen
38. 8 december 2020Rijk en provincies eens over besteding 3 miljard euro voor sterke natuur
39. 10 december 2020Behandeling Tweede kamer wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering.
40. 29 januari 2021Minister Van Nieuwenhuizen: Miljoenenimpuls duurzame binnenvaart
41. 23 februari 2021Locatie PAS-meldingen openbaar
42. 2 maart 2021Eerste Kamer debatteert over de stikstofwet
43. 5 maart 2021Herziene beslissing op bezwaar Wob PAS-meldingen
44. 9 maart 2021Eerste Kamer akkoord met wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering
  
  Stikstofaanpak: sterkere natuur, perspectief voor ondernemers
  
  De Eerste Kamer is akkoord gegaan met het wetsvoorstel van coördinerend minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit om de stikstofuitstoot te verlagen en de natuur te verbeteren. De stikstofuitstoot en -neerslag moet in 2030 zo laag zijn dat dan de helft van de Natura 2000-natuurgebieden onder de kritische depositiewaarde (KDW) zit. Lees meer.
45. 16 april 2021Internetconsultatie ministeriële regeling Wet stikstofreductie en natuurverbetering
46. 1 juli 2021Ingangsdatum stikstofwet
47. 9 juli 2021Maximale rekenafstand van 25 kilometer voor alle emissiebronnen
48. 10 november 2021Ontwerp legalisatieprogramma PAS-meldingen
49. 28 februari 2022Legalisatieprogramma PAS-meldingen vastgesteld
50. 1 april 2022Hoofdlijnen gebiedsgerichte aanpak natuur, water en klimaat
51. 25 mei 2022Ontwerpprogramma Stikstofreductie en Natuurverbetering ter inzage
  
  Met de Wet stikstofreductie en natuurverbetering heeft het vorige kabinet een basis gelegd voor de structurele stikstofaanpak. Deze wet schrijft voor dat de minister voor Natuur en Stikstof een programma vaststelt om de doelen voor stikstofreductie te bereiken en de natuur te verbeteren. Het ontwerp van dit programma, het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering, ligt van 25 mei tot en met 5 juli 2022 ter inzage via rvo.nl.
52. 10 juni 2022Onontkoombare transitie naar een vitaal landelijk gebied
  
  Ons land staat voor ingrijpende opgaven als het gaat om het verbeteren van onze natuur, klimaat en waterkwaliteit. De indicatieve stikstofreductiedoelen vragen per gebied zo snel mogelijk actie van de sectoren industrie, bouw, mobiliteit en landbouw. Met name de opgave voor de landbouw is groot. Hiervoor is nodig dat agrarisch ondernemers versneld de transitie doormaken naar kringlooplandbouw in 2030. We willen de land- en tuinbouw gericht ondersteunen om deze noodzakelijke verandering door te maken en daar sterker uit te komen. Dat schrijven ministers Van der Wal en Staghouwer in twee brieven aan de Tweede Kamer: over de richtinggevende stikstofdoelen en reductiepercentages per gebied, en over de ontwikkelrichtingen voor de landbouw. Lees hier meer.
53. 15 juli 2022Groen licht voor versnellingsplannen, PAS-melders sneller een nieuwe vergunning
  
  Het kabinet heeft groen licht gegeven voor 45 versnellingsvoorstellen van provincies om stikstof te reduceren en de kwaliteit van natuur en water te verbeteren. Het Rijk maakt hiervoor 504 miljoen euro vrij. De provinciale plannen bevatten ook voorstellen waarmee de zogenoemde PAS-melders mogelijk sneller een nieuwe vergunning kunnen krijgen. Het kabinet gaat daar met provincies mee aan de slag en trekt daar nu 250 miljoen euro voor uit. Dat schrijven de ministers Van der Wal (Natuur en stikstof) en Staghouwer (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) in deze brief aan de Tweede Kamer. Lees hier meer.
54. 19 september 2022Start Ecologische Autoriteit
55. 14 oktober 2022Appreciatie rapport-Remkes 'Wat wel kan'
56. 25 november 2022Het kabinet zet stappen op het gebied van het Nationaal Programma Landelijk Gebied, water- en bodemkwaliteit, een Landbouwakkoord en de aanpak van piekbelasters
  Lees hier meer:
57. 16 december 2022Structurele stikstofaanpak vastgesteld en in uitvoering
  
  Het programma Stikstofreductie en Natuurverbetering is vastgesteld in de ministerraad. Het programma geeft invulling aan de Wet stikstofreductie en natuurverbetering die sinds 1 juli 2021 in werking is. Deze wet schrijft een programma met maatregelen voor om de natuur te versterken en de stikstofneerslag te verminderen. Het vorige kabinet heeft hiermee een basis gelegd voor de structurele stikstofaanpak. In het programma is de aangekondigde versnelling en verbreding van de stikstofaanpak nog niet opgenomen. Lees hier meer.
58. 10 februari 2023Voortgang integrale aanpak landelijk gebied en uitwerking aanpak piekbelasters
  Het kabinet zet nieuwe stappen in de opgave om stikstof- en broeikasgasuitstoot te verminderen, onder meer om de kwetsbare natuur in Nederland te herstellen. Daarbij kijken we als eerste naar de bedrijven die het meeste uitstoten. In een brief aan de Tweede Kamer wordt de aangekondigde piekbelastersaanpak verder uitgewerkt. Ook geeft het kabinet nadere invulling aan de stikstofdoelen voor andere sectoren.
  - Kamerbrief over uitwerking piekbelastersaanpak en voortgang PAS-melders: Kamerbrief over uitwerking piekbelastersaanpak en voortgang PAS-melders | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl
  - Kamerbrief over voortgang integrale aanpak landelijk gebied, waaronder het NPLG: Kamerbrief over voortgang integrale aanpak landelijk gebied, waaronder het NPLG | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl

Tijdlijn

Tijdlijn

Uitspraak Raad van State - eind 2021

Deel deze pagina